Tijd van de Wolf

De grond waarop wij staan hè die ziet er wel heel solide uit, maar er hoeft maar dát te gebeuren of je zakt er doorheen. En dan moet je je in de donkere wereld eronder maar in je eentje zien te redden.

Uit: After Dark van Haruki Murakami

De eerste kennismaking tussen regisseur Alexandra Broeder en de Bascule was eind 2017 toen Broeder als theatraal journalist op zoek ging naar de onvertelde verhalen van meisjes die in behandeling zijn bij het centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie. Uit die eerste ontmoetingen volgde een voorstel tot een voorstelling tijdens Stadslab#1 in november 2017. In het vroege voorjaar van 2018 ging Broeder terug en werkte drie maanden iedere maandagmiddag met een groep meisjes tussen de 14 en 19 jaar. Het resultaat is The Well, een theatervoorstelling over het verglijden naar een andere, duistere wereld.

Een heel eigen wereld
Met teksten van de Japanse schrijver Haruki Murakmi als ingang om tot vertrouwelijke persoonlijke gesprekken te komen, ging Broeder aan de slag. Aanvankelijk aarzelde ze of ze wel over de problemen moest praten. Ze kende de dossiers niet, maar liet de meiden vertellen. De persoonlijke verhalen die loskwamen werden in samenspraak vervlochten met de woorden van Murakami en fragmenten uit films als The Ring. Zo ontstond een nieuwe fictieve wereld, een verhaal over verglijden naar ‘de onderkant van de bodem van de put’. Dat bleek een plek die voor de zeven actrices heel reëel is: het is een wereld waar zij de baas zijn, controle voelen, maar tegelijkertijd ook volkomen machteloos zijn. In ‘de put’ zijn ze vrijwel onbereikbaar voor de buitenwereld.

Alexandra Broeder vertoefde drie maanden in een weinig inspirerend zaaltje bij de Bascule in Amsterdam Zuidoost. Aanvankelijk waren de behandelaars bij de repetities, gaandeweg werkte Broeder alleen met de meisjes. De Bascule bleek een zeer betrokken partner die tegelijkertijd veel vertrouwen en vrijheid gaf. De stap naar de theaterzaal was cruciaal: voor de meisjes bracht het een besef dat de theatervoorstelling écht was, voor Broeder was het een opluchting meer theatraal te kunnen werken. De laatste fase verliep niet zonder slag of stoot. Eén van de meisjes moest uit het project stappen omdat haar genezingsproces alle aandacht vroeg. Ook bij de overgebleven zes speelsters nam de dagdagelijkse realiteit herhaaldelijk de overhand. Met regelmaat vroeg Alexandra Broeder zich af waar de grens ligt tussen artistieke vrijheid en voyeurisme. Hoe behield zij het midden tussen conceptueel denken, dat mogelijk over de hoofden van haar niet-professionele spelers heen ging, en samen met de meisjes verdwijnen in hun dagelijkse, concrete problematiek?

Lange lijnen
Met als uitgangspunt de noodzaak van kunstenaars zich uit te spreken over de samenleving, zette Frascati de nieuwe programmalijn De (on)vertelde stad op, waarin theatermakers worden gekoppeld aan stedelijke partners. Met de Bascule werkt Frascati al langer samen. Zo werkte de Engelse kunstenaar James Leadbitter voorjaar 2017 binnen hun muren met het project Madlove, waarin hij samen met ervaringsdeskundigen onderzoek doet naar de ideale psychiatrische instelling. Frascati koppelde daarna Alexandra Broeder aan de Bascule omdat zij ook graag wilde werken in een psychiatrische instelling voor jongeren.

The Well is  een coproductie van Alexandra Broeder en Frascati Producties, ging op 17 mei 2018 in première. Wegens succes werd de voorstelling een maand later, van 28 t/m 30 juni, hernomen.